Ysbrand Wijnant bedacht aan de Universiteit Twente (UT) het diffractorprincipe. Geluidsgolven scheren over sleuven, bijvoorbeeld in betonblokken die langs de weg liggen, schieten naar binnen en versterken elkaar. Dit verschijnsel, resonantie, komt als een ‘obstructie’ weer uit de sleuven en buigt passerende geluidsgolven naar boven af. Daardoor wordt het op het maaiveld iets stiller en neemt het verkeerslawaai voor omwonenden af. Het onderzoek aan de UT resulteerde in een spin-off, 4Silence, die het principe in de vorm van diffractorproducten succesvol naar de markt bracht. Het bedrijf ontwikkelde ook een innovatieve geluidsmeter en verzorgde consultancy voor het terugdringen van geluidsoverlast en hinderlijke trillingen. Deze laatste twee activiteiten zijn dit jaar afgesplitst en door Demcon overgenomen. Oprichter en medeaandeelhouder Wijnant is mee overgaan naar wat nu Demcon sound solutions heet. Hij blijft daarnaast in deeltijd als onderzoeker op het gebied van akoestiek verbonden aan de UT-vakgroep Engineering Fluid Dynamics.
Echte geluidsspecialist
Voor advisering en productontwikkeling gaat Demcon sound solutions veel (multifysische) simulatiestudies uitvoeren van het akoestisch en trillings gedrag van allerlei constructies. Er is daarom een nauwe verwantschap met Demcon multiphysics, dat met hoogwaardige simulatieservices bijdraagt aan de ontwikkeling van innovatieve producten en complexe systemen. Joost Mulder is de managing director van Demcon multiphysics en vervult deze functie nu ook bij Demcon sound solutions. “Bij Demcon multiphysics hebben we al de nodige akoestische studies gedaan, bijvoorbeeld aan medische apparaten. Er gelden bepaalde normen voor hun geluidsproductie en tegelijk zijn er voorschriften voor het geluidsniveau en het bereik van alarmsignalen, die juist goed hoorbaar moeten zijn. Met Ysbrand en zijn collega’s krijgen we een sterke aanvulling en hebben we nog meer expertise in eigen huis. Omdat geluid in de wereld van de multifysische verschijnselen een specifieke niche is, hebben we daarvoor met Demcon sound solutions een apart bedrijf opgericht. Nu kunnen we Demcon echt als geluidsspecialist profileren, met een unieke eigen competentie.”
Samenwerken aan geluidsproblemen
De twee Demcon-bedrijven bestrijken een breed scala aan markten en toepassingsgebieden, vervolgt Mulder. “Of het nu een geavanceerd apparaat betreft of een brug die staat trillen, het gaat om diepgaande kennis van dezelfde fysische verschijnselen. Een geluidsprobleem kan weer veroorzaakt worden door een ander fysisch fenomeen, zoals een vloeistofstroming of een thermisch effect. Daarom kunnen we samen uitdagende problemen op dit gebied aanpakken. Denk ook aan de verstorende werking die trillingen in high-tech systemen kunnen hebben. Die wil je al in het systeemontwerp voorkomen.” Wijnant: “Aan de universiteit werk ik daar ook aan, met een jonge onderzoeker die kijkt naar de akoestiek binnen een machine.”
Unieke geluidsmeter
De andere tak van Demcon sound solutions betreft de unieke geluidsmeter Sonocat, die Wijnant nu heeft meegenomen naar Demcon. De Sonocat bestaat uit een kleine bol waarin acht microfoontjes zijn opgenomen. Dankzij het ingenieuze ontwerp en de speciale verwerkingssoftware kan de Sonocat bijvoorbeeld bepalen uit welke richting het gemeten geluid komt. Ook weet de Sonocat invallende geluidsgolven te onderscheiden van de door het scherm gereflecteerde geluidsgolven. Uit die geluidsreflectie is nu de werkelijke effectiviteit van het scherm af te leiden: hoe minder geluid er door reflectie terugkomt, hoe meer door het scherm is geabsorbeerd en hoe beter het dus werkt. Conventionele geluidsmeters meten alleen de totale geluidsintensiteit en kunnen die informatie dus niet leveren.
Complex algoritme
Het algoritme voor de Sonocat is echt hightech, zegt Wijnant. “Het is geen standaardwiskunde. We zijn nu ook bezig met algoritme-ontwikkeling voor geluidsvoortplanting over lange afstanden; denk aan de geluidsoverlast van windturbines of vliegtuigen. Hoe je dat over lange afstanden nauwkeurig kunt berekenen, dat is bijna niet te doen in de akoestiek. Het vergt heel veel benaderingen en formuletjes die vaak niet kloppen. Kijk maar naar Schiphol en de discussies over het verschil tussen hoe het geluid wordt ervaren en wat er daadwerkelijk is gemeten. Aan dat soort uitdagingen werk ik graag.”
Focus op technologie
Wijnant is blij met de nieuwe mogelijkheden voor zijn vinding en de ruimte die hij bij Demcon krijgt om zich te focussen op de technologie. “Bij 4Silence zat ik de ene dag bij een groot bedrijf in Duitsland om de Sonocat te verkopen en de volgende dag bij een gemeente om over de diffractor te praten. Dat is gelukkig niet meer, we zijn met de techneuten overgebleven. In dat opzicht is het super dat we nu onder de paraplu van Demcon vallen. Zij kunnen de commercie voor ons product ondersteunen en helpen met de ontwikkeling.”
Gebundelde kracht
De kracht van Demcon is vooral dat het heel veel engineeringdisciplines onder één dak heeft, verklaart Mulder. “Die kunnen bijdragen aan doorontwikkeling van de Sonocat. Ook voor de andere tak, de advisering over de aanpak van geluidsproblemen, gaan we een beroep doen op de vele specialismen in eigen huis. We kunnen voor de klant engineering doen om een product te ontwerpen dat geluidstechnisch beter is en daarvoor zelf een prototype bouwen. Die gebundelde kracht zie je niet veel in de geluidswereld. Mijn ambitie is dan ook om de grootste consultancy te worden op geluidsgebied binnen Nederland of zelfs Europa.”
Akoestisch aan de top
Wijnant haakt daarop in: “Mijn ambitie is om een heel mooi bedrijf neer te zetten dat kan groeien op het gebied van akoestiek en trillingen. Geluid is gewoon een belangrijk onderwerp vanwege de wetgeving die steeds strikter wordt. Bedrijven zitten ermee in hun maag hoe ze hun product stiller kunnen maken. Er zijn veel technieken die niet helemaal standaard zijn en daarom elke keer moeten worden afgestemd op de toepassing. Dat is gewoon lastig en dan komen wij in beeld. Wij willen helemaal aan de top zitten van wat akoestisch mogelijk is en als iets nog niet mogelijk is, dan ontwikkelen we het.”
Over Demcon sound solutions
Demcon sound solutions ontwikkelt innovatieve oplossingen voor het meten van geluid en het tegengaan van geluidsoverlast en schadelijke trillingen. Het bedrijf ondersteunt met advisering, simulatiestudies en engineering publieke en industriële organisaties bij het aanpakken van geluidsgerelateerde problemen. Denk aan verkeerslawaai of machines en apparaten die te veel geluid produceren. Trillingen kunnen eveneens een probleem vormen, bijvoorbeeld in bruggen waar ze het verkeer hinderen of in high-tech machines waar ze de nauwkeurigheid van het proces verstoren. Demcon sound solutions is onderdeel van de internationale Demcon group en werkt voor collega-Demcon-bedrijven en externe klanten. Het bedrijf werkt daarbij nauw samen met Demcon multiphysics, dat met hoogwaardige simulatieservices bijdraagt aan de ontwikkeling van innovatieve producten en complexe systemen.
Demcon (1.100+ medewerkers) ontwikkelt, produceert en levert technologie en innovatieve producten. De Demcon group heeft meerdere locaties in Nederland, Duitsland, Japan en Singapore. De onderneming is ontstaan vanuit de passie van de oprichters voor het combineren van creativiteit en technische vaardigheden gericht op het oplossen van complexe vraagstukken van technologische en maatschappelijke aard. Daarnaast zet Demcon in op het stimuleren van ondernemerschap en het investeren in talent en onderwijs.